Historia Fabryki Samochodów Osobowych w Warszawie to historia
rozwoju polskiej motoryzacji. Dzieje żerańskiej fabryki związane są
z powojenną historią Polski. Decyzję o budowie FSO podjęto 31 lipca
1948 roku. W styczniu 1950 roku podpisano umowę licencyjną na
produkcję samochodu M-20 „Warszawa”. Pierwsze auto opuściło bramy
FSO 6 listopada 1951r. Jest to historyczna data rozwoju całego
przemysłu motoryzacyjnego. Od tej chwili rozpoczęła się seryjna,
przemysłowa produkcja samochodów osobowych w Polsce.
Z
historii „Warszawy”:
- 6 listopada 1951 r.- o godz.
14.00 z taśmy produkcyjnej FSO w istniejącej do dziś Halinr 1
zjeżdża pierwszy samochód M-20 „Warszawa”. Załoga FSO liczyła
wówczas 1400 osób. Wyprodukowanie jednego pojazdu pochłaniało
średnio 200 godzin roboczych. Samochody były trwałe i osiągały duże
przebiegi, np. M-20 „Warszawa” z numerem „9” zakończyła żywot mając
na liczniku 1 600 000 km. Do końca roku 1951 powstało 75 sztuk tych
krążowników. M-20 „Warszawa” miała silnik czterocylindrowy, rzędowy,
dolnozaworowy, ustawiony wzdłużnie nad osiąprzednią, opojemności
2120 ccm i mocy maksymalnej 50KM. Ciężar samochodu wynosił 1360 kg.
Zużycie paliwa 13,5 l/100 km.
- 14 maja 1952 – z taśmy
montażowej schodzi 500-tna „Warszawa”. Do końca roku 1952
wyprodukowano 1650 tych samochodów.
- 1953 – uruchomiono linię
produkcyjną i wydział tłoczni.
- 1955 – zapoczątkowano stałą
modernizację „Warszawy”.
- 12 czerwca 1955 – prezentacja
prototypu „Warszawy” pick-up o nośności 500 kg na Międzynarodowych
Targach Poznańskich (produkcja seryjna ruszyła w 1958 roku).
„Warszawę” pick-up zwano potocznie „Turkiem”, dzięki zapalonemu
importerowi z Turcji, gdzie samochody te jeździły jako taksówki.
- 15 maja 1957 – do produkcji
weszła zmodernizowana „Warszawa” 200. Zmianie uległy m. in. Przednie
kierunkowskazy i tapicerka. Znaczek M-20 został zastąpiony przez
FSO.
- 1960 – wypuszczenie na rynek
zmodernizowanej „Warszawy” 201. Opracowano model ”Warszawy” 202 z
silnikiem górnozaworowym S-21 i dostosowanym do niego tylnym mostem.
Podniosło to osiągi dynamiczne, w tym szybkość maksymalną do 130
km/h i zmniejszyło zużycie paliwa o około 1 litra na 100 km.
Powstały dwie dalsze odmiany: furgon 201F i sanitarka 202S.
- 1961 – rozpoczęto prace
projektowe nad nowym autem średniolitrażowym Warszawa 210.
- 1964 – pojawił się model 203
z nowym nadwoziem, silnikiem S-21 i nowym mostem oraz oraz 204 z
silnikiem M-20. Na bazie tych modeliopracowano nową rodzinę
samochodów: w październiku 1964 roku nowy pick-up a w 1965 roku
model taxi.
- 1965 – uruchomienie produkcji
„Warszawy” kombi.
- 1967 – opracowano i wykonano
prototyp „Warszawy” w wersji taxi i pick-up z silnikiem
wysokoprężnym Perkinsa.
- 1968 – eksport „Warszaw”
dochodzi do 9000 sztuk. Głównymi odbiorcami są kraje socjalistyczne,
ale także Finlandia, Turcja, Wenezuela, Kolumbia i Egipt.
- 30 marca 1973 – po 22 latach,
ostatnia „Warszawa” zjechała z taśmy FSO. Pożegnano pierwszy polski
samochód, którego produkcja przekroczyła ćwierć miliona egzemplarzy.
Ogółem w latach 1951-1973 w „Warszawie” wprowadzono ponad 4000 zmian
konstrukcyjnych, tj. Średnio ponad 200 rocznie.
